مطالعات امکان سنجی یا طرح توجیهی پس از مرحله پیدایش طرح و تعریف چارچوب کلی آن از لحاظ مشخصات کلیات اولیه محصول ظرفیت تولید و میزان سرمایه گذاری انجام می شود مطلعه امکان سنجی تاثیر زیادی در سرنوشت پروژه دارد بسیاری از مشکلاتی که در اجرای پروژه بروز می کند ناشی از ناکافی بودن مطالعات اولیه است دقت در مطالعات امکان‌سنجی یا طرح توجیهی پروژه، از ریسک تأخیر در اجرای پروژه و فراتر رفتن هزینه‌‌ها نسبت به مبالغ پیش‌بینی شده، می‌کاهد. گزارش امکان‌سنجی باید کلیه اطلاعات لازم برای تصمیم‌گیری را در اختیار سرمایه‌گذاران قرار دهد
امکان سنجی Feasibility Study
امکان سنجی چیست ؟
۱) فرایند کنترل و شناخت مسائل
۲)شناسایی اهداف فرصت ها و تهدید ها
۳)شرح موقعیت ها
۴) شناسایی در آمدها
5- شناسایی هزینه6- شناسایی سود ۷) تجزیه و تحلیل یک پروژه
در این مطالعات متناسب با ابعاد پروژه، عمدتا به موارد زیر توجه می شود:
1)تعیین ساختگاه طرح
• تعیین گزینه های ساختگاه طرح در محل انتخابی برای اجرای طرح
• مقایسه و اولویت بندی گزینه های مختلف ساختگاه طرح و تهیه گزارش انتخاب ساختگاه
2) مطالعات مهندسی پایه و طراحی اولیه
• بازنگری و تکمیل اطلاعات و داده های اولیه مربوط به شرایط جوی ، زمین شناختی و آب شناختی ساختگاه، امکانات زیربنایی قابل دسترس برای طرح شامل منابع آب، منابع انرژی، منابع نیروی انسانی،
• سیستم های حمل و نقل، منابع تامین مواد خام، مواد اولیه و مصالح
• مطالعات مهندسی پایه و طراحی مواد اولیه و فرآیند
• جانمایی و آرایش واحدها، سیستم ها و تجهیزات طرح
• طراحی مهندسی اولیه شامل مهندسی فرآیند، طراحی اولیه سیستم ها و تجهیزات مکانیکی، طراحی اولیه کارهای لوله کشی، طراحی اولیه کارهای ساختمانی و زیربنایی، طراحی اولیه سیستم ها و تجهیزات برقی، طراحی اولیه سیستم های کنترل و ابزار دقیق
• تهیه فهرست اقلام عمده کلیه واحدها، سیستم ها و بخشهای مختلف طرح شامل فهرست مصالح و مقادیر آنها، تجهیزات و ماشین آلات و ابزار آلات مورد استفاده در کار
۳ تعیین خط مشی اجرائی طرح
• تعیین گزینه های تفکیک طرح به پرو‍ه های مستقل با فصل مشترک های مشخص با یکدیگر
• تعیین گزینه های تقسیم کار بین مشاوران، سازندگان و پیمانکاران
• اولویت بندی گزینه های اجرایی با توجه به قابلیت های اجرایی قابل دسترس، برنامه زمانبندی طرح و هزینه های طرح
۴)تهیه برنامه زمان بندی طرح به تفکیک پروژه ها برای فعالیت ها و خدمات مهندسی، تدارکات، پشتیبانی تدارکات، کنترل کیفیت، ساخت (شامل عملیات ساخت و نصب)، مالی، تجهیز نیروی انسانی برای دوره بهره برداری و راه اندازی
۵)برآورد هزینه های سرمایه گذاری ارزی و ریالی طرح به تفکیک پروژه ها
۶)تهیه و ارائه گزارش مرحله امکان سنجی نهایی
طرح توجیهی و امکان سنجی به شرح زیر می باشد:
۱)سابقه و تاریخچه طرحی
۲)بازار و ظرفیت کارخانه
3)مواد اولیه و نهاده های مورد نیاز
۴)موقعیت و محل کارخانه
۵)طراحی پروژه
۶) برآورد هزینه
۷)برآورد نیروی انسانی بهره بردار
۸)برنامه ریزی اجرای پروژه
۹)ارزیابی مالی و اقتصادی